IDE Slave ve Master Ayarı

____________________________________________________________________

IDE (Integrated Drive Electronics), bilgisayarlarımızda uzun zamandır anakartları ve sabit disk, optik okuyucu gibi saklama birimleri  arasında kullanılan hatta artık terkedilmeye başlanmış bir veri yolu türüdür. IDE özellikle yerini artık SATA gibi daha hızlı yeni nesil teknolojilere bırakmıştır. IDE teknolojisinde Master ve Slave diye iki kavram vardır.

IDE teknolojisinde anakartta üzerinde 39 pin bulunan girişler yer alır. Bu girişler çoğu anakartta iki tanedir ve birincil ve ikincil olarak iki kanaldadırlar. Bu girişlere bağlanan IDE kablolarında üç bağlantı aparatı bulunur. Bu aparatlardan biri anakarttaki IDE yuvasına, diğer ikisi de sabit disk veya optik sürücü gibi depolama birimlerine bağlanır. IDE kablosu anakarta ve depolama birimlerine takılırken bir taraftaki pinlerin 20 ve diğerinde de 19 olduğuna dikkat edilmeli. Bir tarafta 19 pin olup ortadaki bir uç eksiktir. Bu boşluk bağlantı yapılırken kablonun bağlantı kısımlarının aygıtlara ters yönde takılmasını engellemek içindir, bu sebeple buna dikkat edilmeli.

Anakart üzerindeki her IDE girişine iki tane aygıt bağlanabilir. Bu bağlantıyı yukarıda bahsettiğim tek bir kablo ile yaparız. Kabloyu doğru bir şekilde taktıktan sonra eğer aynı kablo yani anakarttaki aynı yuva ile iki aygıt kullanacaksak dikkat etmemiz gereken bunları öncelik ayarlarını doğru yapmaktır. Her yuvaya takılan aygıtlardan biri Master (Ana) ve diğeri Slave (Köle) olarak adlandırılır. Bu ayar anakarta bağladığınız aygıtların düzgün tanınması ve çalışması için önemlidir. Bu ayar olmasa bunu değiştirmek için kabloyu söküp tekrar farklı şekilde takmak gerekirdi. Neyseki sistemi geliştiren mühendisler daha zahmetli bir çözüm yolu bulmuş. 🙂 Ayarı değiştirmek için depolama aygıtlarınız üzerindeki bir atlatıcının (Jumper – köprü vs. de denilir herhalde tam karşılığını bilmiyorum) aygıt üzerinde bağlı olduğu yer değiştirilir. Bu aslında çok basittir ama bilgisayarın içindeki kablolar vs. yüzünden biraz karmaşık olabiliyor.

Master Slave diye ayar yapacağınız aygıtların üzerinde 8 – 10 metal uç bulunan bir yuva bulunur. Bunun üzerindeki uçlardan ikisi arasında da plastik bir köprü (jumper) bulunur. Bu köprünün konumu aygıtınızın Masterl veya Slave olup olmamasını belirler. Çoğu zaman bu girişlerin yanında S, M şeklinde harfler bulunur. Bunlardan S, Slave ve M de Master’ın kısaltmasıdır. Sizin burada yapmanız gereken aygıtınızdan birindeki köprüyü Master konumuna getirmek diğerini de Slave konumuna getirmektir. Bunun için gerekliyse köprüyü bulunduğu yerden tırnakla veya bir cımbız ile çekip diğer iki uç arasına koyun. Aynı kabloya taktığınız cihazlar mutlaka birbirinden farklı bir öncelikte olmalı, ikisi de birincil veya ikisi de ikincil olursa sorun çıkacaktır.

Master ve Slave olarak ayarlayacağınız cihazları seçmek size kalmış. Bu performanstan daha ziyade anakart BIOS ayarlarında hangi aygıt için daha fazla bant genişliği ayırmak istediğiniz hangisine doğrudan bellek erişimi vermek istediğiniz gibi seçimleri yaparken önemli. Yine de daha sık kullanılan veya daha hızlı olması istenen aygıtları Master olarak atamanız daha doğrudur, BIOS ayarlarında bu şekilde kullanıldığında performans sağlayacak bir standart ayar olabilir.

IDE veri yolu artık yeni bilgisayar sistemlerinde bulunmuyor ama eski çoğu bilgisayarda kullanılıyor ve optik aygıtlarda da hala sık kullanılan bir veri yolu türü. Bunda birincil ve ikincil veri kanalı üzerinde kullandığınız aygıtların Master ve Slave olmamalarını düzgün şekilde ayarlamalısınız, zira aynı veri kanalı üzerindeki iki aygıt da aynı ayarda olursa sorun çıkacaktır.