Osmanlı’da yenileşme hareketleri

____________________________________________________________________

Osmanlı’da yenileşme hareketleri:

SENED-İ İTTİFAK (1808)

Yöneten: II. MAHMUT

Sebepleri:

  • Ayanların haklarını yasal güvence altına almak.
  • Ayanların idareye ve padişaha karşı hareketlerini kısıtlamak.
  • Ayanları devlet kontrolü altına almak.

Padişah ile ayanlar arasındaki sözleşme.

Özellikleri:

  • Padişahın yetkileri ilk kez
    kısıtlandı.
  • ilk kez kanun üstünlüğüne
    geçiş.
  • Demokratikleşme yolunda ilk
    adım.
  • Anayasal belge değildir.
  • Ayanlar resmiyet kazanmıştır.
  • Ayanlar, padişahın otoritesini kabul etmiştir.
  • Ayanların devletin yanında yer alması sağlanıştır.

TANZİMAT FERMANI (1839)

Yöneten: ABDÜLMECİT

Sebepleri:

  • Osmanlı’ yıkılmaktan kurtarmak.
  • Azınlıkların ayrılıkçı hareketlerini engellemek.
  • Osmanlı’nın iç işlerine karışılmasını engellemek.
  • Mısır isyanında, Avrupa’nın desteğini almak.

Tüm Osmanlı halkıyla ilgili (OSMANCILIK)

Özellikleri:

  • Halkın İsteği yok.
  • Kanun üstünlüğü var.
  • Batı etkisi var.
  • Anayasal ilk belge (Ancak
    anayasa değildir.)
  • İnsan Haklarıyla ilgili ilk belde.
  • Padişahın yetkisi kısıtlandı.
  • İlk kez Osmanlı halkı arasında eşitlik ön görüldü.

Sonuç: Avrupa, Osmanlının iç işlerine karışmaya devam etti. Azınlık isyanları devam etti.

ISLAHAT FERMANI (1856)

Yöneten: ABDÜLMECİT

Sebepleri:

  • Osmanlı’ yı yıkılmaktan kurtarmak.
  • Azınlıkların ayrılıkçı hareketlerini engellemek.
  • Osmanlı’nın iç işlerine karışılmasını engellemek Paris Barış Konferansı’nda Avrupa’nın baskısı.

Sadece Gayrimüslimlerle (Azınlıklarla) ilgili (OSMANCILIK)

Özellikleri:

  • Halkın isteği yok.
  • Kanun üstünlüğü.
  • Batı baskısı var.
  • Anayasal belge.
  • Padişahın yetkisi kısıtlandı.
  • Osmanlı halkı arasında eşitlik ön görüldü.

Sonuç:

  • Avrupa, Osmanlının iç işlerine daha fazla karışmaya devam etti.
  • Azınlık isyanları artarak devam etti.
  • Eşitlik sağlanmaya çalışıldıysa da iki tarafın gözünde bu eşitlik sağlanamadı.
  • Devletin dağılması hızlandı.

l. MEŞRUTİYET (1876)

Yöneten: Genç Osmanlılar II. ABDÜLHAMİT

Sebepleri:

  • Daha demokratik bir rejim ile Osmanlı’ yi yıkılmaktan kurtarmak.
  • Azınlıkların ayrılıkçı hareketlerini engellemek.
  • Osmanlı’nın iç işlerine karışılmasını engellemek.
  • 1876 istanbul (Tersane) Konferansı’nda Avrupalıları etkilemek.

Tüm Osmanlı halkıyla ilgili (OSMANCILIK)

Özellikleri:

  • Halkın isteği yok.
  • Aydın hareketi.
  • Kanun üstünlüğü.
  • Batı etkisi var.
  • Kanun-i Esasi, İlk Osmanlı Anayasası.
  • Anayasalı devlet düzenine ilk kez geçiş.
  • Padişahın yetkisi ilk defa halkın temsil edildiği meclis ile kısıtlandı.
  • Ancak bazı maddelerde padişahın otoritesi korunur.
  • Halk ilk kez yönetimde söz sahibi.
  • İlk kez yönetim şekli değişti.
  • Mutlakıyete indirilmiş ilk darbe.
  • ilk kez meclis (Parlamento) açıldı.

Sonuç:

  • II. Abdülhamit, Osmanlı-Rus savaşı bahanesiyle meclisi feshedip meşrutiyeti
    kaldırdı.
  • İstibdat dönemi başladı.
  • II. Abdülhamit İslamcılık (Panislamizim) düşüncesini savunmaya başladı.
  • Halifeliği siyasi güç olarak kullanmaya başladı.
  • İstibdat devrinde Tunus, Kıbrıs, Mısır kaybedildi.

II. MEŞRUTİYET (1808)

Yöneten: İttihat ve Terraki II. ABDÜLHAMİT

Sebepleri:

  • Osmanlı’yı yıkılmaktan kurtarmak.
  • Azınlıkların ayrılıkçı hareketlerini engellemek.
  • Osmanlı’nın iç işlerine karışılmasını engellemek.
  • Reval görüşmelerinin etkisi.

Tüm Osmanlı halkıyla ilgili (OSMANCILIK)

Özellikleri:

  • Halkın isteği yok.
  • Aydın hareketi.
  • Kanun üstünlüğü.
  • Batı etkisi var.
  • Kanun-ı Esasi, tekrar yürürlüğe girdi.
  • İlk kez çok partili yaşam başladı.
  • 31 Mart Olayından sonra padişahın yetkileri daha da
    kısıtlandı.

Sonuç:

  • Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti.
  • Girit, Yunanistan’a bağlandığını açıkladı.
  • Avusturya -Macaristan Bosna-Hersek’ i işgal etti.
  • 31 Mart Olayı (Demokrasiye, millet egemenliğine karşı ilk ayaklanma)

1 Yorum

  • Yazan: emine, 30 Aralık 2009 @ 6:14 pm

    çoooook güzel bir site ödevler içinde harika

Bu yazıya bağlantılar

Bu yazıdaki yorumlar için RSS beslemesi. Geri izleme URI

Yorum yaz