Ülkemiz yüksek gerilim hattı voltajları

____________________________________________________________________

Seyahatlerde vs. altndan geçtiğiniz ya da yolunuz boyunca size eşlik eden yüksek gerilim hatlarında kaç volt gerilim var hiç merak ettiniz mi?

Yüksek gerilim dediğimiz genelde 36 KV üzeri gerilimler kabul ediliyor. Ülkemizde alternatif akımla iletimde yüksek gerilimde yaygın olarak kullanılan 154 KV ve 380 KV voltajlarıdır. 154 KV yüksek gerilim, 380 KV de çok yüksek gerilim de denebiliyor. Doğru akım ile iletim ise henüz yapılmıyor.

154 KV genellikle şehirlerarası en uzun ve yaygın yüksek gerilim hatlarımız. 380 KV hatlarımız da daha yüksek kapasiteleri ile daha uzun mesafeler arasında iletim için kullanılıyor. Mesela Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki barajlarımızdan İstanbul’a elektrik 380 KV hatlarla geliyor. Büyük santraller 380 KV enterkonnekte şebekemizi besliyor, uygun yerlerdeki 380/154 KV düşürücü merkezlerde de akım 154 KV şebekeye aktarılarak 154 KV şebekemizde daha kaliteli ve stabil bir güç iletimi sağlanıyor. Kullanım yerlerinde de 154/31KV trafolarla ya da 380/31,5 KV yıldız trafolarla orta gerilim seviyesine indirilerek dağıtım şebekesine iletiliyor.

154 KV yüksek gerilim hatlarında genelde her üç faz kablosu tek iletkenden oluşuyor, ancak 380 KV çok yüksek gerilim hatlarda her fazda yan yana iki ya da üç iletken kullanılarak iletim yapılıyor. Bu şekilde 380 KV hatlardaki korona olayı ve yüksek gerilimin hava ile etkileşimi azaltılmaya çalışılıyor.

Bunlardan başka Adana vs. belli yerlerde 66 KV yüksek gerilim de kullanılıyor ancak bu gerilim seviyesi kullanımdan kaldırılıyor yavaş yavaş. Bu gerilimdeki sistemler yenilenirken gerekli ise 154 KV şebekeye ya da 34 KV orta gerilim şebekelere dönüştürülerek yenileniyorlar.

Yüksek gerilim hatlarındaki akım devamlı olarak söylenen voltaj değerinde durmuyor. Santrallerin üretim ve tüketicilerin tüketim kapasitelerine göre voltaj azalıp yükselebiliyor. Mesela çok aşırı tüketimin olduğu yerde 154 KV hat 130 – 140 KV değerlerine kadar inebilirken, üretim merkezlerine yakın noktalarda 380 KV gerilimli hatlar da 400 – 420 KV’a kadar yükselebiliyormuş.

Dağıtımda genellikle 31,5KV (33 – 34 KV vs. olarak da geçebiliyor) kullanılıyor. Ancak eski şebekelerin 15,8 KV, 6,3 KV vs. olduğu yerler de var ki tekrar trafolar ile bu seviyelere düşürülüyor.

Yurtdışında ise 110 KV ve 220 KV gerilimleri de kullanılıyor. Türkiye’de ise Ermenistan ile aramızda bir 220 KV hat var. Alternatif akımdan başka Çin, ABD vs. çok geniş arazilere sahip ülkelerde 500 KV, 800 KV, 1000 KV vs. değerlerde doğru akım ile iletim de yapılıyor. Ancak şu an bizim ülkemizde bu tür DC hatlar ve 380 KV üzeri yükse gerilimler yok.

Not: 1 KV = 1000 volt

Ayrıca Bkz. Türkiye yüksek gerilim elektrifikasyon şeması