Google Çökme Senaryosu ve Yerli Arama Motorlarımız

____________________________________________________________________

Zaman gazetesinin Cumartesi ekindeki bir başlık dikkatimi çekti;”Yeni Bir Felaket Senaryosu: Arama Motorları Çökerse Hayat Durur mu?”.Günümüzde istihbarat teşkilatlarının bile suçluları vb. tespit etmek için kullandığı arama motorlarının çökmesini düşünemiyorum. Gerçi bu çökme işi arama motorlarını hedef alan çok yoğun bir DoS saldırısı olmadan biraz zor olsa da Google’ın aniden çalışamaz duruma gelmesinin etkileri düşünüldüğünde böyle bir durumun ne kadar büyük bir felakete sebep olacağını tahmin etmek güç değil.Dünya üzerindeki yüzbinlerce öğrenci, profesör, gazeteci ve daha birçok kişi Google’ın çalışmadığını görünce şok olacak.

Bir öğretmenim bir araştırma konusu verecek, ben de oturacağım internetin başına ve tarayıcının adres çubuğuna google.com yazacağım; sonuç “Sayfa görüntülenemiyor”.İnternet bağlantısında bir arıza olduğunu düşünecek ve bir süre sonra tekrar deneyeceğim ve sonuç hüsran; Google çalışmıyor. Hemen Yahoo.com’a ışınlanacağım.Asıl sorun işte burada başlıyor; eğer Yahoo ve diğerleride çalışmazsa!?Arama motoru bolluğunun yaşandığı günümüzde ne yazıkki adam akıllı iş yapan arama motorlarının sayısı 10’u geçmiyor.Tüm arama motorlarının aynı anda çalışamaz hale gelmesi imkansız birşey gibi görülse de ülkemizin zaten zayıf olan yurtdışı internet bağlantısının kopabileceği düşünüldüğünde arama motorlarına ulaşamamak olmayacak şey değil. Geçmişte deniz altındaki fiber optik kabloların koparak yabancı sitelere ve sunuculara bağlanamadığımız zamanlar oldu.Tüm büyük arama motorları Amerika merkezli ve uluslararası internet bağlantımızda bir problem yaşanması durumunda hiçbirine ulaşamayacağız.Google’ın farklı ülkelerde veri merkezleri olsa da bildiğim kadarıyla Türkiye’de veri merkezi yok.Böyle bir durumda tüm ödev, bilimsel kaynak ve daha birçok araştırmalarımızı kütüphanelerden yapmak zorunda kalacağız.Bu da çok zahmetli ve zaman alan bir yöntem.

Peki böyle bir durumda arama yapabileceğimiz hiçbir kaynağımız olmayacak mı? Hayır, olacak; sayıları 10’u bulan bazlama.com, arama.cc, aradur.com ve arabul.com gibi yerli arama motorlarımız. Ne yazık ki hepsinin hali içler acısı(Kötülemek istemiyorum ama şu anki durumları böyle, daha geliştirilmeleri gerek).Hiçbiri bir Google veya Yahoo gibi kaliteli arama sonuçları veremiyor ve yine hiçbirinin yeterli endeksleme yapabileceği veri tabanları yok.Çoğuna site kayıtlarını elle yapıyorsunuz ve de aramalarını sizin belirlerdiğiniz anahtar sözcükler üzerinde yapıyorlar.Bunun için öncelikle sitenizle ilgili anahtar sözcükleri tespit ediyorsunuz ve bunları arama motoruna kayıt sırasında arama motoruna anahtar sözcük listesi olarak kaydediyorsunuz.Daha sonra bu anahtar sözcüklerle ilgili bir arama yapıldığında da siteniz arama sonuçlarında görünüyor.Bu şekilde de diğer üç büyük arama motoru gibi dinamik birşekilde sayfaları endekslemek mümkün olmadığı için aramalarınızda güncel sonuçlara ulaşmak neredeyse imkansız. Bazılarına da sitelerinizi ücretsiz kayıt edemiyorsunuz.Bazlama.com gibi sitelerde ise arama önce arama motorunun veritabanında yapılıyor eğer sonuç yoksa arama diğer arama motorlarında otomatik olarak yaptırılıyor ve alınan sonuçlar kullanıcıya sunulurken aynı zamanda da arama motorunun veritabanına kaydediliyor.Bu yaklaşık 12 saniye sürüyor.Aynı arama tekrar yapıldığında önceki aramanın sonuçları veritabanına kaydedilmiş olduğu için arama sonuçları veritabanından alınarak kullanıcıya sunuluyor.Bu işlem de yakalşık 0.0002 saniye sürüyor.Bu yönüyle bazlama.com diğer arama motorlarımızdan biraz daha iyi görünse de aramalarını diğer arama motorları üzerinde yapması nedeniyle bu motorlara ulaşılamadığında yine bizim için pek bir faydası olmayacak.Kimsede de tüm internet sitelerinin adreslerini aklında tutacak hafıza olmadığına göre bu çok büyük bir felaket olacak.Bu sebeple acilen yerli arama motorlarının desteklenerek veya yeni işe yarar bir arama motoru yapılarak internet aramalarının Türkiye içinde bir merkezde yapılması sağlanmalı.Zaman gazetesindeki yazıda arama motorlarının çalışmaması ile ilgili bazı ünlü gazetecilerin yorumları vardı. Gazetecilerimizin bir kısmı bunun bir felaket olacağını, bir kısmı o kadar da önemli olmadığını, bir kısmı da kütüphanelere nur yağdıracağını düşünüyor.Benim için sonuç kesinlikle korkunç bir felaket olacak.

Ancak gazetedeki yazıda bu arama motorlarının sadece arama ile ilgili yönlerinden bahsedilmiş.Böyle bir durumda Google, Yahoo gibi sitelerin e-posta hizmeti verdiği de unutulmamalı.Binlerce kişi e-postalarına ulaşamayacak.Buradan e-posta sistemlerinin kullanımlarının da yurt içi servislere kaydırılmasının önemi anlaşılıyor.Ayrıca bu arama motorlarının kişiye göre özelleştirilebilme yeteneklerinin de gelişmesiyle arama motorlarının gerektiğinde kişi hakkında topladığı bilgilerin stratejik önemi olabilir.Örneğin; bir devlet başkanının yaptığı aramaların ve girdiği sitelerin kayıtlarının Amerika gibi bir dış ülkede tutulması, gerektiğinde ülke yönetiminin bu kayıtları incelemesiyle olağanüstü bir stratejik bir bilgiye sahip olmalarını sağlayabilir.

Bunun dışında Google ve Yahoo gibi arama motorlarının kazançlarını reklam gelirlerinden elde ettiği ve binlerce sitenin bu arama motorlarından ziyaretçi aldığı ve kazanç sağladığı düşünüldüğünde, arama motorlarına ulaşılamamasının bu arama motorlarına ve hatta Dünya ekonomisine büyük bir zararı olabileceği ortadadır.

Sonuçta internete ve arama motorlarına bağımlı bir dünyada yaşıyoruz.Bu arama motorlarının neredeyse hiçbirinin üzerinde de bir denetemimiz yok.Sadece 36 gigabitlik bağlantımızın kopması değil, gelecekte Amerika’nın arama motorları kullanımına ambargo koyması gibi bir durumun da olabileceği göz önünde bulundurulmalı.Bunların stratejik olarak tehlikeleri ve bu arama motorlarının ülkemizden kazandıkları reklam gelirleriyle dışa giden dövizlerimizde cabası.Bu gibi tehlikelere karşı yapılabilecek en önemli şey ise yurt içinde daha iyi internet hizmeti vermek, Google gibi arama motorları geliştirmek veya şu ankileri destekleyerek iyileştirmek ve daha iyi mail hizmeti veren yerli e-posta servislerinin açılması.Bunlar da büyük mali kaynak gerektiren yatırımlar olduğu için özel sektör tarafından yapılması zor.Bu tür projelere devlet desteği şart .Ancak bunun için de bu konunun devlet gündeminde ki diğer sorunlar arasından sıyrılıp devlet gündemine taşınması gerekli.Yoksa gelecekte bu gibi felaket senaryolarının yaşanması kaçınılmaz.Derhal bu konuyla ilgili önlemler alınmalı fakat bu kimin umrunda!?