Tasarruflu ampuller

____________________________________________________________________

Tasarruflu ampuller normal ampullere oranla %80 daha az elektrik tüketen kompakt flüoresan ampullerdir. Elektrik ve enerjinin son dönemlerde daha da pahalılaşması ile daha da öne çıkmaktalar. Avrupa Birliği de normal ampullerin üye ülkelerde 1 Eylül’den sonra kullanımının azaltılmasını sağlayacak bir karar almış.

Karara göre öncelikle 100 ve 100 vat’ın üstündeki ampullerin üretim ve satışı durdurulacak. 5 yıl içinde de tüm klasik ampullerin piyasadan kaldırılması umuluyor. Tabi 100 vat üstü ampuller fazla kullanılmıyor zaten ancak 100 vat ampullerin değiştirilmesi uygun bir karar.

Aslında vat sınırının daha da aşağılara çekilmesi iyi olabilir, mesela 60 vat ve üzeri lambalara izin verilmemeli. Ortalama %80 tasarruf fikrine göre aynı işi 12 vat’lık bir ampul de yapabilirken ne gerek var 48 vat gereksiz güç tüketimine. Zaten halkımız daha pahalı olduğu için de 100 vat ampulleri çok sevmez.

Uzmanlar bu kararın Türkiye’ye de yansıyacağını ancak Türkiye’de ampullerin değiştirilmesinin 10 yıllık bir süreyi bulacağını söylüyor. Olsun er ya da geç olsun da…

Bir de haber bültenini izlerken ilginç bir bilgi duymuştum, Türkiye’deki normal ampullerin tasarruflu ampullerle değiştirilmesi durumunda enerji tüketimimiz %2 oranında azalacakmış. %2 küçük bir oran gibi görünebilir ama bu orandaki elektriği üretmek için bile birkaç santral gerekip bu santrallerde yakılan yakıtın daha az yakılacağı düşünüldüğünde ekonomik ve çevresel öneminin gayet büyük olduğunu söyleyebiliriz. Tamam, kabul, yine de çok büyük bir oran değil ama her yıl artan enerji talebimizi az da olsa rahatlatacak bir uygulama. Çevreye katkısını da unutmamalı.

Şimdi beklediğim bizim devletimizden de bu konuyla ilgili bir yasa. Sigara yasağı gibi bu konuda da bir yasak çıkarırlarsa oldukça iyi olacaktır. Yalnız Unakıtan’ın kızının da tasarruflu ampul işine girdiği ile ilgili haberler var, bu tür bir yasaya çok sevinecekleri kesin. Zaten Türkiye’de de rant işi olmadan birşey olmuyor. 🙂

Yalnız tasarruflu ampullerle ilgili bir sağlık meselesi var ki, ampulün yaydığı ultraviole ışınları hassas kişileri rahatsız edebiliyormuş.

Ülkemiz durumunda önemli diğer bir konu da var. Bu tür ampuller normal ampullere oranla daha pahalı. Örneğin normal bir ampul 0.5 TL ise tasarruflu aynı miktarda ışık veren bir ampul 5 TL’den de fazla olabiliyor. Sorun ise bu pazarda da Çin malları hakim, böyle olunca da ucuza 2 TL gibi fiyata ampuller bulmak mümkün. Halkımızın da tercih edeceği ampuller büyük ihtimalle bunlardan biri olacaktır, yani Çin malı ucuz ampuller.

Tasarruflu ampuller normal şartlarda normal ampullere göre on kat kadar daha uzun ömürlüdür, ancak Çin şartlarında değil! Yani ucuz diye Çin malı kalitesiz ampulleri almak normal ampulden daha kısa ömrü olan ampuller yüzünden gereksiz yere tekrar tekrar ampul parası vermek demek olabilir. Bu sebeple ampul tercihi yaparken dikkat edilmelidir.

Örneğin; 7 – 8 yıl önce Tekirdağ Maxi’den Osram marka 12 Vat ampul almıştık, aldığımız ilk ampuldü. Bundan sonra da farklı bir markadan 5 kadar ampul almıştık, hem de Osram ampulden daha ucuz fiyata ve daha yüksek vatlı. Bilin bakalım ne oldu, Osram ampulümüz birkaç ay önce öldü, diğerleri ise sadece birkaç ay (en fazla bir yıl) dayanabildi. 🙂

Çoğu ampulün içinde de bir el yapımı havası olduğunu ne yazık ki Osram marka ampulümüzün ölmesi ile anladım.  Ampul balkonda duruyordu ve neden öldü bilmiyorum ama içini açmak için baya uğraşmıştım. Açmayı başardığımda da zaten diğer çoğunun el yapımı olduğunu kolayca anlamıştım. 🙂 El yapımı ampullerde ampulün duy kısmı ile elektronik devresi arasında devreye lehimle tutturulan kablolar ve elektronik devre ile ampulün cam tüpündeki elektotları arasında da kablolar vardı. Osram ampulde ise, tüplerin olduğu kısım devreye sadece temas eden metal parçalarına sahipti ve bu şekilde ana parçaya birleştirilince lehime gerek kalmadan çalışıyordu, yani iyi bir otomasyon ürünü olabilir ve hatta el değmemiş gibi birşey. Duy kısmı ile arasında da telli bir kısım ve kondansatörü için plastik yuvası vardı ki (kalite mal izlenimi) bu kısmı zorlarken koparmıştım telleri. 🙂 Hatta ampul belki sadece tüp bölmesinin temas noktalarındaki bir problemden bozulmuş olabilirdi ancak ben duy bağlantısını kopardım ve o tarafları tamir kolay yapabileceğim bir iş değil. 🙂 Neyse bu olay ile ucuz ampullerde nasıl bir el işi kullanıldığını görmüş oldum. 🙂

Bir de ucuz ampuller daha az ışık verebiliyor, yani az elektrik harcıyorlar yine ama az da ışık veriyorlar. Bir de ilk açılışlarında ısınma süreleri biraz daha fazla ki ısınsalar da çok ışık vermeyebiliyorlar. Ayrıca elektronik devreleri sebebiyle çok az ses çıkarabilen bu ampullerin sesi fiyatı ucuzladıkça artabiliyor. 🙂

Kullanım alanı olarak da sık sık yanıp söndürülecekleri yerlerde kullanılmamalı. Voltaj farklılıklarına rağmen ışığı stabilize etmeye çalıştıklarından voltaja göre ışık şiddeti ayarı yapılabilen sistemlerde de kullanılmamalı.  Ayrıca ayda yılda bir girilen bir oda gibi kısa süreli ışıklandırılması istenen yerlerde kullanılmamalı. Çünkü bu tür şartlarda ampullerin ömrü kısalıyor, evet yanlış anlamadınız kullanılmadıkça ömürleri kısalıyor.

Diyeceğim o ki bu ampullerden alırken fazla ucuza kaçmayın, çünkü bu tür ampullerde çok fazla sorun çıkabiliyor. Enerji tasarrufu ülkemiz için önemli bir konu ve bunun için uğraşırken gidip tekrar tekrar ucuz ampul alıp Çinlileri zengin etmeyelim. 🙂 Artık tasarruflu ampullere de mutlaka geçmeli. İlk başta fiyatları pahalı gelebilir ancak faturaya da yansıdıklarını unutmamalı. Birkaç ay sonra kendilerini ödemiş ve tasarrufa başlamış olacaklar. 🙂