Hızlı Bir Windows İçin Birkaç Program

____________________________________________________________________

Hepimiz bilgisayarlarımızda kullandığımız Windows işletim sistemlerinin zamanla yavaşlaması ve kararsız hale gelmesinden şikayetçiyiz. Bu tür durumlarla karşılaştığımızda da tek çare hepimize sabit diski biçimlendirmek (format atmak da deniyor ama nasıl atılıyor kim yakalıyor bilmem) gibi görünüyor. Ancak aslında çoğu zaman Windows bu kadar kötü durumda değildir, bazı programlar ile biraz bakım yaparak hızlanma sağlayabilirsiniz.

Bilgisayarınızın zamanla yavaşlamasının önemli nedenlerinden biri zamanla bilgisayarınız sabit diskinde biriken çöpler ve silinmemiş geçici artıklardır. Bilgisayar programları çeşitli verileri sabit diske saklama ihtiyacı duyabilirler. Örneğin; İnternet tarayıcılarınız eğer disk önbelleği pasif hale getirilmemişse, görüntülediğiniz İnternet sitelerinin içeriğini daha sonra daha hızlı görüntüleyebilmek amacıyla diske yazar. Bu verinin boyutu bu önbelleğin ayarlanmış olduğu boyuta göre çok büyük bir miktar olabilir. Örneğin; henüz daha 56 k döneminde iken Opera tarayıcımın önbelleğinin bir ara 700 MB kadar olduğunu biliyorum. Bundan başka Winamp gibi programlar da ZIP biçiminde sıkıştırılmış olan tema dosyalarını kullanmak istediklerinde bu dosyaları bazı geçici klasörlere çıkarırlar. Winamp kapanışında her ne kadar bu dosyaları silse de elektrik kesintisi vs. çeşitli hatalarla düzgün kapatılmayan bir Winamp yarattığı bu geçici içeriği silemeyebilir. Bu sadece Winamp için değil birçok program için geçerlidir. Bazen de kullanıcının kurduğu programlar kaldırılırken çalışmaları esnasında oluşturmuş oldukları çeşitli önbellek dosyaları, ayarlarını kaydettikleri dosyalar vs. silinmez. Sabit disk üzerindeki dosyalar dışında Windows’un “Kayıt Defteri – Registry” denen veri tabanı yapısı da geçici verileri tutmak için oldukça fazla kullanılmaktadır. Bu geçici veriler örneğin; WinRAR uygulaması ile açılan son on arşivin listesi vs. çok farklı içeriklerir. Ayrıca program kaldırılması esnasında da programların ayarları vs. ile ilgili sakladıkları bazı veriler Kayıt Defteri’nden silinmemektedir.

Sisteminizde silinmeyen verilerin miktarı arttıkça sisteminiz yavaşlamaya başlamaktadır. Genelde acemi veya bilgisayarı sadece genel işlerini yapmak için kullanan yapısından anlamayan kullanıcılar bunu bilgisayarlarının eskimesi gibi olmayacak nedenlere bağlarlar. Bilgisayarlar donanımsal olarak sabit disklerinde çizilme vs. olma olasılığı dışında kolay kolay eskiyecek yapılar değildir, çünkü içlerinde aşınarak eskiyecek çok fazla hareketli parça yoktur. Sabit diskler bu tür hareketli parçalar olarak öne çıkıyor ama onların da onlarca yıl çalışacak yapıda oldukları biliniyor. Demek ki bu problemlerin sebebi bilgisayarın eskimesi değil, uzun süre kullanılması nedeniyle sabit disk üzerinde oluşan oldukça fazla miktarda veri. Bu tür verilerin miktarı sisteminizin performansında oldukça önemli. Aşırı miktarda veri gerek sabit diskinizin verilere erişim hızını düşürerek gerekse işlemcinizi Kayıt Defteri veri tabanını okuması ve yazması esnasında daha fazla meşgul ederek sisteminizin performansının düşmesine sebep olurlar.

Geçici verileri temizleyerek bilgisayarınızın performansını arttırma amaçlı ücretli ve ücretsiz çeşitli yazılımlar vardır. Tabi bu kadar yazılımın hepsinin başarılı olduğunu da söylemek mümkün değildir. Hatta bazı ücretli programların Kayıt Defteri’nde önemli verileri gereksiz veri olarak gördüğü ve sildiği de görülmüştür. Bu sebeple bu tür her programa fazla güvenmek ve hakkında biraz araştırma yapmadan kullanmak tehlikelidir. Burada kendi kullandığım, güvenilir ve başarılı olduğuna inandığım bazı programları tanıtacağım.

Bakım işlerinde akla gelen önemli konulardan biri sabit diskinizdeki gereksiz dosyaların silinmesidir. Bunlar genellikle Windows yüklü bilgisayarınızda “Sistemin_kurulu_olduğu_sürücü:/Documents and Settings/Kullanici_adi/Local Settings ve Application Data” gibi klasörlerde bulunur. Bu klasörlerde İnternet tarayıcılarından yazılım geliştirme uygulamalarına kadar her türlü uygulama verilerini tutmaktadır. Bu sebeple buralarda gereksiz dosya olma ihtimali çok yüksektir.

CCleaner:

Sabit diskin gereksiz dosyalardan temizlenmesi ile ilgili ilk program Windows’un kendi Disk Temizleme aracıdır. Bu aracı Bilgisayarım içinde istediğiniz sürücünün üzerine sağ tıklayıp Özellikler seçeneğinden sürücünün özelliklerinin görüntülendiği pencerede Disk Temizleme butonuna tıklayarak çalıştırabiliriz. Bu araç ne kadar işe yarar bir araç olsa da fazla seçenek sunmaz ve ne yaptığı veya ne yapamadığı hakkında bize bilgi vermez. Bu program yerine kullanılabilecek ve daha aşağıda bahsedeceğim farklı yöntemler içinde kullanabileceğimiz programın adı Piriform CCleaner. CCleaner ile bilgisayarınızdaki çok sayıda gereksiz dosyayı bulup temizleyebilirsiniz. Uygulama oldukça sade bir arayüze sahip. Tek yapmanız gereken uygulmayı kurduktan sonra çalıştırıp soldaki seçeneklerden Cleaner seçeneğini seçmek ve Windows ve Uygulamalar sekmeleri altında ne tür verileri temizlemek istiyorsak onların yanına bir tik koymak. Daha sonra da Analiz butonuna basınca sistem işaretlediğimiz türdeki verileri arayıp bize bir liste halinde sunuyor ve bu verilerin boyutunu söylüyor. Daha sonra da yapmamız gereken Temizliğe Başla butonuna tıklamak. Bundan sonra yazılım bulunan tüm dosyaları silmeye çalışacak. Tabi bu işlem esnasında hala kullanılan bir veri varsa bu verileri silemeyeceğinden bunlar silinmeyecek ve temizlik sonunda kaç dosyanın silindiği ve ortalama boyut kazancının ne kadar olduğu bilgisini verecek.

CCleaner uygulamasını şu sayfadan indirebilirsiniz.

CCleaner ekran görüntüleri;

CCleaner Analiz sonuçları ekranı.

CCleaner analiz sonuçları ekranı.

CCleaner temizlik sonuçları ekranı.

CCleaner temizlik sonuçları ekranı.

 

 

 

 

 

 

 

 

Defraggler:

Bilgisayarınızı etkisi öncekine göre az da olsa yavaşlatan diğer bir şey de disk üzerindeki dosyaların bütünlüğünün azalması yani parçalanması. Sabit disklerde FAT ve NTFS dosya sistemlerinde dosyalar tek bir parça olarak bulunmayabilir, bir dosya çok sayıda parçaya bölünebilir. Ör; sabit diskimize 1 MB boyutlu 2 dosya kaydettik. Daha sonra bunlardan ilkini sildik ve hemen arkasından 2 MB boyutunda bir dosya kaydettik. İlk dosya silindikten sonra diskte açılan alan 1 MB fakat, bizim ihtiyacımız 2 MB. Sabit disk, doğrudan bulunan ilk 2 MB boşluğa dosyayı yazmak yerine dosyanın 1 MB boyutlu bir kısmını daha önceki silinen dosyadan boşalan kısma yazar ve geri kalanını da önceden yazdığımız ikinci dosyanın devamına yazar. Bu durumda 2 MB boyutundaki dosyamız parçalanmış olur.

Sabit diskteki dosyalar çoğunlukla iki parçadan daha fazla parçaya bölünmüştür. Bu binlerce parça olabilir ve bu dosyaya erişilmek istendiğinde sabit diskin okuyucu kafası sağlam bir dosyaya göre çok daha fazla sayıda hareket yaparak disk üzerinde türlü taklalar attıktan sonra normaline göre daha yavaş ve hatta gürültülü bir çalışmayla size dosyayı getirir.

Disk birleştirme ile ilgili ilk akla gelen Windows’un kendi Disk Birleştiricisidir. Bu uygulama diğer programlara göre daha yavaş ve olan biten işlemler hakkında daha az bilgi vermektedir. Bu programın yerine kullanılmasını tavsiye ettiğim ücretsiz program ise Piriform Defraggler.

  • Defraggler programının genel özellikleri şöyle;
    Tekli dosyaları birleştirebiliyor. Windows Disk Birleştiricisi seçtiğiniz sürücü üzerindeki bütün dosyaları birleştirir. Siz ise örneğin tarayıcının geçmiş temizliği yapıldıktan sonra yok olacak geçici dosyalarını birleştirip zaman kaybetmek istemeyebilirsiniz. Bu uygulama disk analizinden sonra sadece istediğiniz dosyaları birleştirmeniz veya birleştirme için seçmenizi mümkün kılıyor.
  • Küçük boyutlu olması. Uygulamanın boyutu 1 MB bile yok.
  • Disk üzerindeki dosyaların dağılımını görebilme özelliği, sürücü analizinden sonra dosya listesinde seçtiğiniz dosyanın disk üzerindeki parçalarının konumlarını görmenizi sağlıyor.
  • Ayrıca uygulamayı istediğiniz saatte çalışması ve istediğiniz sürücüyü biçimlendirmesi için ayarlayabilyiorsunuz.

Defraggler Kullanım;
Programı indirin ve sisteminize kurduktan sonra başlatın. Sürücü listesinden istediğiniz bir sürücüyü seçin ve “Analyze” butonuna tıklayarak disk analizini başlatın. Analiz bittiğinde dosya listesi (File list) sekmesinde parçalanmış dosyaları ve disk üzerindeki konumlarını görebilirsiniz. İsterseniz sadece birleştirilmesini istediğiniz dosyaları seçerek ya da teker teker birleştirme yapabilirsiniz. İstediğiniz dosyaların isimlerinin yanındaki kutucukları işaretleyin ve önceki sekmeden “Defrag” butonuna tıklayarak birleştirme işlemine başlayın. Ya da istediğiniz dosyanın üzerine sağ tıklayıp “Defrag Highlited” seçeneği ile sadece o dosyayı birleştirebilirsiniz.

Ayrıca program ile Actions > Advanced sekmesindeki seçeneklerden boş alanı da birleştirerek, diskinize dosya kopyalama hızını iyileştirebilir ve kopyaladığınız dosyaları da tekrar birleştirmenize gerek kalmaz.
Not: boş alanı birleştirme işlemi seçeneğe göre dolu alanda parçalanmaya sebep olabilir.
Actions > Advanced > Check Driver for Errors seçeneği ile diskteki hataları kontrol etmek de mümkün.

Defraggler ekran görüntüleri;

Defraggler disk analiz sonuçları.

Defraggler disk analiz sonuçları.

Defraggler analiz sonucu dosya listesi.

Defraggler analiz sonucu dosya listesi.

Piriform Defraggler şuradan indirebilirsiniz.

PageDefrag:

Sistem performansı ile ilgili diğer işe yarar bir program da PageDefrag uygulaması.

PageDefrag uygulaması.

PageDefrag uygulaması.

Ücretsiz disk birleştirme uygulamaları Windows’un Kayıt Defteri dosyalarını ve disk belleği olarak kullandığı sayfa dosyalarını devamlı kullanımda oldukları için birleştiremeyebiliyor. PageDefrag uygulaması ile ise bu dosyaların durumunu görebiliyor ve birleştirilecek olanları seçebilyorsunuz. Sonraki Windows başlangıcında ise program seçtiğiniz dosyaları birleştiriyor.

Kayıt defteri ve sayfa dosyaları sık sık erişilen dosyalar olduğu için bu dosyaları düzenli tutmak iyidir.

PageDefrag indirmek için tıklayın (70 KB).

Tree Size:

Sabit disklerde çok miktarda veri saklandığı için çoğu zaman neyin nerede ve ne boyutta olduğu belli değildir. Bu durumda da diskimizde çok yer kaplayan uygulamaları, dosyaları vs. incelemek ve bulmak çok zaman alabilir.

TreeSize ise sabit diskinizi bir kere inceleyip tüm klasörleri boyutlarıyla gösterebilen ve bunlar içine temizlik yapmanızı kolaylaştıran bir uygulama.

TreeSize

TreeSize

Uygulamayı indirdikten sonra kurup çalıştırın. Scan menüsünden bir sürücü seçin ve seçtiğiniz sürücü taranmaya başlıyor. Tarama sonucunda klasör klasör tüm sabit diskiniz önünüzde. İstediğiniz dosyayı silin, istediğinizi bırakın. Özellikle çok boyut kaplaan ve sık kullanmadığınız programları ve bunların atıklarını oklay bulabilmek için iyi bir uygulama.

 

TreeSize ile büyük boyutlu dosyaları görün.
TreeSize ile büyük boyutlu dosyaları görün.

TreeSize indirmek için tıklayın.

Not: Bu programlara daha sonra da eklemelerim olacaktır.

6 Yorum

  • Yazan: muhammet mazhar, 14 Kasım 2008 @ 7:30 pm

    Bilgilendirmeni için teşekkür ederim.Güzel olmuş…

  • Yazan: FeRHaD, 15 Kasım 2008 @ 1:54 am

    Birşey değil, ne de olsa bu Windoze (Windows), ne zaman ne problem çıkaracağı belli olmaz. Wiindows işletim sistemli akıllı telefonum bile en fazla 4 gün yeniden başlatmadan çalışabiliyor. Onun sebebi de Opera Mini ile İnternet’ten inen bir dosyayı Internet Explorer’ın açmaya kalkıp cihazı işe yaramaz bir hale getirmesi. 😀
    Windows ile ilgili her türlü bilgiye ve paylaşıma açığım. 🙂

  • Yazan: hakan güngör, 2 Mart 2009 @ 8:59 pm

    programlari denedim..gercekden sistemim hizlandi. cok sagol. selamlar hakan

  • Yazan: TristaN, 12 Nisan 2009 @ 3:58 am

    Kardeş Allah senden kat kat razı olsun. Makina canavar oldu 🙂 Tekrar saol..

  • Yazan: hosting dnz, 28 Haziran 2009 @ 3:36 pm

    Hocam çok teşekkürler

  • Yazan: Özgür, 30 Haziran 2009 @ 9:48 pm

    DvD rom’umu tamir ettiğin için tekrar tekrar teşekkür ediyorum 🙂 Benim korktuğum o kalabalığın içine dalıp “haldır haldır” aleti elinde evirip çevirip en sonunda “yaşattığın” için çok sağol. Programlar iyi güzel de, bir süre sonra (1-3 yıl) format şart oluyor. Ki şu satırları yazdığım zaman içinde formatı yeni bitirdiydim. Direk firefox 3.5 i yükleyip sitene daldım vee ahan da yorum 🙂

Bu yazıya bağlantılar

Bu yazıdaki yorumlar için RSS beslemesi. Geri izleme URI

Yorum yaz