360 derece videolar ve CERN içinden 360 derece bir video

____________________________________________________________________

Teknoloji hızla gelişiyor ve karşımıza ilginç ilginç yenilikler getiriyor. 360 derece panoramik fotoğraflardan sonra 360 derece video da bunlardan biri. Aslında 360 derece video olayı yıllardır olan bir olay ama son CES etkinliklerinde Samsung, LG gibi telefon üreticilerinin duyurduğu kameralar ve VR (Virtual Reality – Sanal Gerçeklik) cihazları ile son kullanıcı elinde de yaygınlaşmaya başlayacak bir şey. 360 derece panoramik fotoğraf düşkünü biriyimdir, 360cities sitesini didik didik dolaşmışımdır; hele o devasa panoramaları… Ama 360 derece video olayına çok da merakım yok açıkçası!

Şimdi 360 derece fotoğraf olayı açıkçası çok büyük bir güzellik. Fotoğraf karesinin içinde dolaşarak fotoğrafın her yerine gidebiliyorsun, her bir bölümünü görebiliyorsun. Eğer yeterince yüksek çözünürlük ile ya da yakınlaştırma ile kaydedilmişse resmin ilginç noktalarına yaklaşıp oraları daha net görmen de mümkün.

Çok uzmanca ilgilenmesem de telefonların 360 derece fotoğraf çekebilmeye başlaması ile ben de kişisel zevk olarak 360 derece fotoğraf çekiyorum arada. Tabi bunları düzgün çekebilmek için 360 derece dönebilen aparatlar kullanmak vs. gerekiyor, elde çekim yapıldığında birleştirme programları %100 başarı ile birleştiremiyor.

Aşağıdaki Hakkari, Şemdinli, Derecik’te çektiğim bir fotoğraf mesela:

Eski Koçyiğit Yolunda

Bu da Uşak’ta Ulubey Kanyonu’nda çektiğim bir fotoğraf:

Eski Koçyiğit Yolunda

360 derece video olayında ise olay çok farklı bir boyuta taşınıyor tabii ki. Panorama fotoğraflardaki o zenginlik hareketli video olayına dönüşüyor. Bunu özellikle çeşitli sanayi dalları, çeşitli laboratuvar gibi ortamlar, inşaat, güvenlik gibi çeşitli kurumsal işler için oldukça işe yarar görüyorum. Mesela bir makinenin çalışması vs. 360 derece kaydedildiğinde mühendisler bir daha üzerinde istedikleri incelemeyi araştırmayı yapabilirler. 360 derece görüntü almış bir güvenlik kamerası görüntüsü ile kameranın açı değiştirirken oluşan kör noktaları ortadan kalkmış olacak bir daha. Askerde iken bununla ilgili sorunlara şahit olmuştum. Hırsız tam telsiz kulesinin sahasına girmiş, kamera kısmen yakalamış ama sürekli farklı bir açıya hareket ettiği için şahsın işe yarar bir görüntüsüne bir türlü ulaşılamıyordu. 360 derece video olayı ile ise bu da ortadan kalkacak gibi. Ha yakınlaştırma vs. şeylerde sıkıntı olabilir ama yeterince yüksek çözünürlüklü görüntüler ve ikincil 2D kameralarla o da ortadan kalkacaktır. Ya da mesela tek bir kamera ile bir inşaat alanının yeterince geniş bir görüntüsü alınabilir, inşaat ilerlemesi daha iyi takip edilebilir. Yapılan bir deneyi sonradan bilim adamları incelemek için bunu kullanabilir. Kaydedilmiş görüntünün istedikleri kısmına istedikleri an odaklanarak orada çalışma yapabilirler. Hani kurumsal ve bilimsel işlerde oldukça işe yarar bir uygulama.

Peki günlük ihtiyaçlar için kullanacak son kullanıcı için? Son kullanıcı için olayın açıkçası bunu ihtiyaç haline getirebilecek bir tarafını çok görmedim henüz. Yok değil de, yeterince yok gibi. Mesela turist olarak gittiğiniz bir yerde bir görüntü kaydediyorsunuz, 360 derece görüntü sayesinde aslında kendi videonuzu da kaydetmiş oluyorsunuz. İzleyici görüntüyü döndürerek sizi de izleyebilir. Ya da bir macera filmini başınıza takacağınız bir VR seti ile içinde hissederek izleyebilirsiniz. Başınızı döndürerek görüntünün istediğiniz kısmını izleme olanağınız var. Bir sportif etkinliğinizi 360 derece olarak videoya kaydedip sonradan izleyebiliyorsunuz, izletebiliyorsunuz ve hatta bir 360 derece kafa seti ile arkadaşlarınızı bunun içine alarak olayı onlara yaşatabilirsiniz.

Ancak günlük kullanımda işin bir boyutu ilgimi biraz soğutuyor. Tamam 360 derece VR başlığım var, kafama taktım izliyorum. Savaş alanının içine girdik filmde, istediğim her yere başımı döndürüp olayı izleyebiliyorum. Her şey çok mükemmel? Hayır, hiç değil. Özellikle film izleme kısmında kafam karışıyor. 360 derece film izlerken kafamı ne tarafa çevirmeliyim, olayın esas kısmı nerede olacak, ne tarafa bakarsam daha fazla zevk alırım ya da konuya daha iyi odaklanırım? Şuanki haliyle yönetmenler bize en iyi görüntüyü sunmak için en ince ayarı yapıyor ama 360 derecede pek bu kadar başarılı olamayacaklar gibime geliyor. Ya da hani bir kısmı bize izletmeyi başarsalar da hani etrafta ne olup bittiğini anlamak için görüntüyü durdurup oynatmaktan izlediğim filmi anlayamam muhtemelen.

Hani bu açıdan 360 derece bir film izlemeyi çok fazla tercih edip etmeyeceğimden emin değilim. Hani 3D filmlerde yaratılan bir etki vardı ama sadece bir derinlik etkisiydi ki önümüze kendi konan bir şey. 360 derece video gibi kendimiz aramamız gereken bir şey değildi.

Ha 360 derece olayına en çok can katacak şey, belki de İnternet’in de bu hallere gelmesinde en büyük etkisi olan şeylerden biri olan porno endüstrisi de olabilir. Mesela olayın ciddiyetini anlamanız için şu video yeterli olabilir:

Bir de 360 derece video olayının eksi videolardan çok daha geniş bir açıyı kapsamasından dolayı kalite ve netlik olarak da biraz sıkıntıda olduğunu söylemeli. Ancak zamanla bu da ortadan kalkacaktır. Şuan 4K bir video bile 360 derece görüntünün bu alana sıkıştırılması ile oluştuğundan çok net görüntüler için çözünürlüğün gerçekten yüksek olması gerekli. Bu da İnternet üzerinde video akışı için ihtiyaç duyulan bant genişliğini arttırıyor. Tabi bu işin tamamen İnternet altyapısı ile ilgili teknik kısmı. Zamanla iyileşmeler olacaktır. 4K çözünürlükte oldukça kaliteli görüntü oluyor tabi ama bunun için de iyi bir bağlantıya ihtiyacınız var.

Çeşitli özel durumlar dışında 360 derece video bizi nasıl etkileyecek merak ediyorum. Hani normal bir filmin yerini alabilir mi acaba? Hangisini izlemeyi tercih edeceğiz? Ben bu filmde nereye bakmaya çalışmalıyım sorununu çözebilecekler mi? Yoksa başımızı çevirmeden izleyeceğimiz bir 360 derece film mi vereceklre bize? Ya da 3D video ve televizyon olayı gibi bir miktar piyasada etki yapıp millete ürünleri aldırdıktan sonra kullanılmamaya başlayacak şeyler mi olacak? Hani günlük kullanıcı için beni çok fazla cezbetmiyor şu an ama dediğim gibi iş amaçlı kullanımlar için vs. mükemmel sonuçları olan bir şey olabilir.

Son olarak CERN ile ilgili CERN içinden bir 360 derece video bu olaya bir örnek olsun.