Eğitimde ölçme türleri ve özellikleri

____________________________________________________________________

Ölçme türleri ve özellikleri.

Doğrudan (Temel) ölçme

Ölçülecek özelliklerin araya başka bir değişken girmeden direkt gözlenmesi ile yapılan ölçmedir. Ölçülecek özellikle ölçücü aracın özelliği aynıdır. Örnekleri:

• Metre ile boy ölçmek, cetvel ile uzunluk ölçmek.
• Kefeli terazi ile kütle ölçmek.
• Sınıftaki öğrenci sayısını belirlemek.

Dolaylı (Göstergeçle) ölçme

Doğrudan gözlem ile ölçülemeyen bir değişkenin, ilgisi olan başka bir değişkenin gözlenerek ölçülmesi. Örnekleri:

• Termometre ile sıcaklık ölçmek. (Esas ölçülen cıva ya da alkolün miktarıdır, ancak bunların ısıyla geniÅŸlemesi ile sıcaklık da ölçülmüş oluyor.)
• Öğrencilerin girdiÄŸi sınavlar. (Varolan bilgiler doÄŸrudan ölçülemediÄŸi için eÄŸitimde dolaylı ölçme kullanılır.)
• Zekâ puanı ölçümü.
• Tutum ölçümü.

Türetilmiş ölçme

İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen ölçme biçimi. Değişkenler ayrı ayrı ölçülür, sonra da aralarında bir formül ya da oran ile hesaplama yapılarak ölçüm yapılır. Örnekleri:

• Bir cismin yoÄŸunluÄŸunu belirlemek. (Hem cismin uzunluk ölçüleri hem de ağırlığının ölçülmesi gereklidir.)
• Bir aracın hızını belirlemek. (Hem saat hem hız ölçümü.)
• Aritmetik nüfus yoÄŸunluÄŸunu belirlemek.
• IQ belirlemek.