NASA kuyrukluyıldız avcısı Stardust’ı kapatmış

____________________________________________________________________

NASA, Stardust uzay gemisinin yakıtını son damlasına kadar tüketerek Perşembe günü kasten öldürmüş. Mühendislerine gelecek görevleri planlamada yardımcı olacak bir deneyde bitirilmiş bütün yakıtı.

Stardust 7 Åžubat 1999’da fırlatılmış ve 2004’te Wild 2 kuyrukluyıldızı yakınından geçince, kuyrukluyıldız tozu örnekleri toplama görevli ilk ve tek uzay gemisi olmuÅŸ. Örnekler, 2006’da bir kapsül içinde paraşütle Dünya’ya ulaÅŸtırılmış.

Herhangi bir sorunu olmadığından, NASA ona yeni bir amaç vermeye karar vermiÅŸ, ve yörüngesini bu yıl 14 Åžubat’ta Tempel 1 kuyrukluyıldızı ile karşılaÅŸacak ÅŸekilde ayarlamışlar. NASA’nın Deep Impact (Derin Darbe) görevi 2005’te Tempel 1 üzerinde bir krater açmış, fakat bununla ilgili hiçbir görüntü elde edilememiÅŸ. Stardust da Tempel 1’in yakınında uçarken kraterin görüntülerini kaydetmiÅŸ.

Perşembe günü, NASA uzay gemisine kalan tüm yakıtını yakma emri vermiş. Yakıtsız, güneş panellerini güneşe çevirmek için hareket edemeyeceğinden de bir süre sonra güçsüz kalıp devre dışı kalması bekleniyor.

Stardust’ın görevlerinden sorumlu olanlar melankolik anlar yaşıyormuÅŸ. 🙂 Ancak Stardust ömrünü doldurmuÅŸ ve 12 yıllık ömrü boyunca bir asteroid (Annefrank asteroidi, 2002), ve iki kuyrukluyıldızın yakınında bulunmuÅŸ. Stardust’ın yakıtının bitmesi, artık uzay çöplüğünde yerini alması demek olsa da, yapılan denemenin gelecek görevler için katkısı olacağına inanılıyor.

Uzay gibi yerçekimsiz bir ortamda, uzay gemisinde ne kadar yakıt kaldığını ölçmek zor. Görev planlayıcıları ne kadar yakıt kaldığını, ne kadar yakıt ile baÅŸladığı ve ne kadar süre motorlarının çalıştığı ile anlıyormuÅŸ. Yakıtı bitiren yanmadan önce, planlayıcılar neredeyse tüm hydrazine yakıtını yaktığını biliyorlarmış ve kalan yakıtın 2 dakika 10 saniye kadar bir süre motorları çalıştıracağını düşünüyorlarmış. Deneydeki amaçları da ne kadar haklı olduklarını görmek. Hatta Denver’da, uzaygemisini yapan Lockheed Martin’in Stardust görevlerini yürüttüğü kontrol merkezinde, bir karatahta ve etrafında bir sürü insanın tahminler yürütüp tahtaya tahminlerini yazmış, iddia oynamışlar hani. 🙂

Sardust’ın yakıtının bitirilmesi sırasında hızının 2.5m – 35.2m saniye hıza ulaÅŸması bekleniyormuÅŸ ama bununla ilgili deney sonrası bir veri bulamadım. Yani 9 ile, 127 KM/saat arası bir hıza.

Stardust kalan yakıtını tam 2 dakika 26 saniyede yakmış. Bunu bilmek planlamacılara gelecekte yardım edecekmiş.

PerÅŸembe günü, NASA Stardust’a radyo istasyonunu da kapatma komutu göndermiÅŸ ki, gelecekte sinyal dağıtıp Dünya ile diÄŸer uzay araçları arasındaki iletiÅŸimi bozma olasığı ortadan kalksın.

Stardust’ın tüm yakıtının yakılması iÅŸleminde tabii ki güneÅŸin etrafındaki yörüngesi de deÄŸiÅŸmiÅŸ. Eliptik yörüngesi Dünya ve Mars’ın yörüngelerine yaklaÅŸmış, ancak gelecek 100 yılda hiçbir gezegenle çarpışma ÅŸansı yokmuÅŸ. Bu sürede Dünya yörüngesine 2.7 milyon kilometreden, Mars yörüngesine de 20 milyon kilometreden daha fazla yaklaÅŸmayacakmış.