NASA kuyrukluyıldız avcısı Stardust’ı kapatmış

____________________________________________________________________

NASA, Stardust uzay gemisinin yakıtını son damlasına kadar tüketerek Perşembe günü kasten öldürmüş. Mühendislerine gelecek görevleri planlamada yardımcı olacak bir deneyde bitirilmiş bütün yakıtı.

Stardust 7 Şubat 1999’da fırlatılmış ve 2004’te Wild 2 kuyrukluyıldızı yakınından geçince, kuyrukluyıldız tozu örnekleri toplama görevli ilk ve tek uzay gemisi olmuş. Örnekler, 2006’da bir kapsül içinde paraşütle Dünya’ya ulaştırılmış.

Herhangi bir sorunu olmadığından, NASA ona yeni bir amaç vermeye karar vermiş, ve yörüngesini bu yıl 14 Şubat’ta Tempel 1 kuyrukluyıldızı ile karşılaşacak şekilde ayarlamışlar. NASA’nın Deep Impact (Derin Darbe) görevi 2005’te Tempel 1 üzerinde bir krater açmış, fakat bununla ilgili hiçbir görüntü elde edilememiş. Stardust da Tempel 1’in yakınında uçarken kraterin görüntülerini kaydetmiş.

Perşembe günü, NASA uzay gemisine kalan tüm yakıtını yakma emri vermiş. Yakıtsız, güneş panellerini güneşe çevirmek için hareket edemeyeceğinden de bir süre sonra güçsüz kalıp devre dışı kalması bekleniyor.

Stardust’ın görevlerinden sorumlu olanlar melankolik anlar yaşıyormuş. 🙂 Ancak Stardust ömrünü doldurmuş ve 12 yıllık ömrü boyunca bir asteroid (Annefrank asteroidi, 2002), ve iki kuyrukluyıldızın yakınında bulunmuş. Stardust’ın yakıtının bitmesi, artık uzay çöplüğünde yerini alması demek olsa da, yapılan denemenin gelecek görevler için katkısı olacağına inanılıyor.

Uzay gibi yerçekimsiz bir ortamda, uzay gemisinde ne kadar yakıt kaldığını ölçmek zor. Görev planlayıcıları ne kadar yakıt kaldığını, ne kadar yakıt ile başladığı ve ne kadar süre motorlarının çalıştığı ile anlıyormuş. Yakıtı bitiren yanmadan önce, planlayıcılar neredeyse tüm hydrazine yakıtını yaktığını biliyorlarmış ve kalan yakıtın 2 dakika 10 saniye kadar bir süre motorları çalıştıracağını düşünüyorlarmış. Deneydeki amaçları da ne kadar haklı olduklarını görmek. Hatta Denver’da, uzaygemisini yapan Lockheed Martin’in Stardust görevlerini yürüttüğü kontrol merkezinde, bir karatahta ve etrafında bir sürü insanın tahminler yürütüp tahtaya tahminlerini yazmış, iddia oynamışlar hani. 🙂

Sardust’ın yakıtının bitirilmesi sırasında hızının 2.5m – 35.2m saniye hıza ulaşması bekleniyormuş ama bununla ilgili deney sonrası bir veri bulamadım. Yani 9 ile, 127 KM/saat arası bir hıza.

Stardust kalan yakıtını tam 2 dakika 26 saniyede yakmış. Bunu bilmek planlamacılara gelecekte yardım edecekmiş.

Perşembe günü, NASA Stardust’a radyo istasyonunu da kapatma komutu göndermiş ki, gelecekte sinyal dağıtıp Dünya ile diğer uzay araçları arasındaki iletişimi bozma olasığı ortadan kalksın.

Stardust’ın tüm yakıtının yakılması işleminde tabii ki güneşin etrafındaki yörüngesi de değişmiş. Eliptik yörüngesi Dünya ve Mars’ın yörüngelerine yaklaşmış, ancak gelecek 100 yılda hiçbir gezegenle çarpışma şansı yokmuş. Bu sürede Dünya yörüngesine 2.7 milyon kilometreden, Mars yörüngesine de 20 milyon kilometreden daha fazla yaklaşmayacakmış.