W. Shakespeare – The Merchant of Venice (Oyun)

____________________________________________________________________

W. Shakespeare – The Merchant of Venice (Venedik Taciri) oyununun özeti perde ve sahne şeklinde gruplandırılarak yazılmıştır. Karakterler için de buraya bakılabilir.

Perde 1

1. [Exposition] Venedik tüccarı Antonio nedenini bilmediğini söylediği bir melankoli içindedir. Arkadaşı Salerio bunun nedeninin onun tüm hazinesini taşıyan gemilerine duyduğu endişesi olduğunu düşünür. Solanio ise bunun nedeninin bir başkasına aşık olması olabileceğini düşünür.Antonio bunları kabul etmez. Graziano ve Lorenzo ile birlikte Bassiano girer ve Antonio Bassiano ile yalnız kalır. Bassanio Antonio’ya Belmont’tan bir kadın mirasçıya aşık olduğunu ancak onunla ilgilenmeye, kendini göstermeye yeterli parası olmadığını söyler. Zaten Antonio’ya borçlu olmasına rağmen biraz daha borç vermesini ister. Antonio parasının olmadığını ancak bir Yahudi tefeci Shylock’tan borç alması için kefil olabileceğini söyler.
2. Sonraki sahnede Belmont’ta Portia hizmetçisine babasının üç kutudan doğru olanını seçen bir erkekle evlenmesi isteğinden yakınır. Portia daha önce birçok talip ile karşılaşmıştır ve aralarında tek hoşuna giden Bassanio’dur. Sahne hizmetçinin Fas Prensi diye diğer bir adayı duyurmasıyla biter.
3. Son sahnede Bassanio borç için Shylock’a gider. Shylock kabul eder ancak Antonio ile görüşmek ister. Antonio gelince de Antonio’nun onu daha önce küçük düşürdüğünü ve aşağıladığını anlatan bir konuşma ile ona nefretini belirtir. Parayı faizsiz vermeyi kabul eder ancak Antonio zamanında ödemezse Antonio’nun bedeninden istediği bir yerden bir librelik (450 g) parçayı kesecektir. [Conflict] Bassanio, bunu kabul etmesini istemez ama Antonio gemilerinin son günden önce geleceğini iddia ederek kabul eder.

Perde 2.

1. 1. Sahnede Fas prensinin Portia’ya evlilik teklifi ile başlar. Portia babasının isteğinden bahseder ve bir kutu seçmesini söyler.
2. Bu sahnede Shylock’un hizmetçisi Lancelot Gobbo, Shylock’un hizmetini bırakıp Bassanio’ya geçmeyi düşünmektedir. Ayrılmak istediğinde babası Yaşlı Gobbo ile karşılaşır, kör Gobbo onu tanıyamadığından ona bir oyun oynar ama sonra kimliğini açıklar. Bassanio odaya girer ve iki Gobbo ona Lancelot’u hizmetçisi olarak kabul etmesi için yalvarır. Bassanio kabul eder ve Belmont’a gitmeye karar verirler.
3. Bu sahnede Lancelot, ona Bassanio’nun arkadaşı Lorenzo’ya gidecek bir mektup veren Shylock’un kızı Jessica’yı gördükten sonra Shylock’un evinden ayrılır. Jessica Lorenzo ile evlenerek babasından kurtulmak istemekte.
4. Burada Graziano, Lorenzo, Salerio ve Solanio Lorenzo ve Jessica’yı bir araya getirmeyi planlarlar. Jessica’nın mektubunu alınca, Lorenzo gece gelip onu hizmetçisi kılığında kaçıracağını söylemesi için ona Lancelot’u yollar.
5. Shylock Jessica’yı çağırıp, camdan bakmamasını ve kapıları kilitlemesini söyler. Buna rağmen, Lancelot Lorenzo’nun onu dışarıda bekleyeceğini söyler ve Jessica Lorenzo ile kaçma hayalleri kurar.
6. Graziano, Salerio biraz sonra da Lorenzo Shylock’un evinin önünde biraraya gelirler. Jessica da bir deste altın ve mücevher alıp hizmetçi kılığında onlara katılır. Sonunda, Graziano Belmont’a gidecek Bassasiano’nun yanına gitmek için ayrılır.
7. Fas prensi daha değerli olduğu için içinde Leydi’nin resmi olabileceğini düşündüğü altın kutuyu seçer fakat içinden beklediği çıkmaz. Portia buna sevinir.
8. Portia’nın son adayı Aragon prensi de şansını dener, ancak o da yanlış kutuyu Gümüş kutuyu seçer. Sonrasında da Portia ve Jessica’nın Bassanio olmasını umdukları iyi görünümlü bir adayın geldiği duyurulur.

Perde 2.

1. Solanio ve Solerio Shylock ile Antonio’nun gemilerinin gerçekten zarar görüp görmediğini tartışırlar. [Rising action] Daha sonra Shylock’un Yahudi arkadaşı haberi doğrular. Jessica’nın annesinin bir yüzüğünü bir maymun için sattığını da söyler. Shylock Jessica’nın kendisi için çok değerli bir şeyi sattığı için üzülür ancak Antonio’nun batışı haberi onu sevindirir.
2. Bassanio Portia’nın biraz daha beklemesi ısrarına rağmen kutuyu seçmeye karar verir. Kutudaki yazıları okuyunca kurşun kutuyu seçer ve portreyi bulur. Çift birbirlerine aşklarını gösterir ve Portia Bassanio’ya asla yanından ayırmaması gerektiğini söylediği bir yüzük verir. Nerissa ve Graziano da birbirlerine aşklarını itiraf eder ve çifte düğün yapılmaya karar verilir. Bassanio’dan gemilerinin karaya oturduğunu söyleyen mektubu getiren Lorenzo, Jessica ve Solerio içeriye girer. Bassanio kendini suçlu hisseder ve parayı ödemeyi teklif eder, babasını tanıyan Jessica bunun işe yaramayacağını söyler. Portia’nın cesaretlendirmesi ile Bassanio arkadaşına yardım etmek için Venedik’e yola çıkar.
3. Antonio Shylock’tan onu dinlemesini ister, ancak Shylock bir librelik etİ için yemin ettiğini söyler ve dükten adil olmasını ister. Venedik yasalarının her vatandaşına eşit olduğunu bilen Antonio borcunu etiyle ödemek zorunda bırakılacağını düşünür.
4. Antonio’nun da Bassanio gibi şerefli biri olduğunu düşünen Portia, Bassanio’yu takip etmeye karar verir. Nerissa ile yakındaki bir manastırda kalacağını söyleyerek ev yönetimini Lorenzo’ya bırakır. Lorenzo ayrıldıktan sonra Venedik’teki bir kuzenine mektup göndererek Nerissa’ya eşlerine genç adamlar kılığında katılacaklarını bildirir.
5. Jessica Hristiyan olur. Lancelot Jessica’yı bir Yahudi’nin kızı olduğu için küçümser ve asla gerçek kurtuluşa ulaşamayacağını iddia eder. Jessica Lorenzo’ya durumu bildirir ancak Lancelot kelime oyunları ile Lorenzo’ya üstün gelir. Sahne Lorenzo ve Jessica’nın Bassanio ve Portia’yı övmesi ile biter.

Perde 4.

1. Sahne Antonio’nun mahkemesi ile başlar. Venedik dükü Antonio böyle bir durumda olduğu için üzgündür ve Shylock’u merhamet edip uygulamak istediği cezadan vazgeçirmeye çalışır. Ancak Shylock et isteğinde ısrarlıdır ve uzun bir konuşmayla bunun nedeninin Hristiyan’lara duyduğu nefret olduğunu anlatır. Antonio sessizdir ve kendini savunamaz.
2. Bassanio girer ve paranın iki katını ödemeyi teklif eder, ancak Shylock onu reddedecek kadar kararlıdır. Daha sonra dük – Portia’nın mektup gönderdiği kuzeni – Avukat Bellario’nun karar vermek için mahkemeye katılacağını söyler. Ancak, genç bir avukat kâtibi kılığında Nerissa gelip avukatın hastalığı sebebiyle gelemeyeceğini ve yerine genç bir avukatın katılacağını söyler.
3. [Climax] Portio Balthasar kılığında gelip Antonio’ya Shylock’a borçlu olup olmadığını ve bir sözleşme imzalayıp imzalamadığını sorar. Antonio doğrular. O da Shylock’tan merhamet göstermesini, bunun insanlığı geliştirdiğini söyler. İntikam duyguları ile köreldiğinden Shylock bunu reddeder.
4. Bassanio yasaların Antonio’yu kurtaracak şekilde uyarlanıp uyarlanamayacağını sorar, ancak Portia yasaların korunması gerektiğini söyleyip reddeder. Shylock buna memnundur, Portia’ya aslında Hiçbir merhamet göstermesine izin vermeyen sözleşmeyi gösterir. Antonio arkadaşları daha onu kurtarmaya çalışırken onlara veda etmektedir. [Falling action] Shylock Antonio’dan bir libre eti almak üzereyken, Portia sözleşmeye göre hiç kan dökülmeyeceğini hatırlatır. Ona eğer bir damla kan dökülürse cinayetle yargılanacağını ve tüm servetine hükümetçe el konulacağını söyler. Şaşıran Shylock önceki teklifi kabul eder, borcun üç katını almayı. Fakat Portia ya bir libre et alması ya da hiç birşey almaması gerektiğini söyler. Shylock davayı düşürmek istediğinde Portia bir Venedik’linin canına kastettiğini bu sebeple de tüm mülkünü hükümet ve Antonio arasında paylaşması gerektiğini söyler.
5. Dük merhamet gösterir ve Shylock’un mülklerinden payını almaz. Ayrıca Antonio’da Hristiyan olması ve ölümünden sonra mirasını Jessica ve Lorenzo’ya bırakması kaydıyla kendi payından vazgeçeceğini söyler. Shylock razı olur, ancak tamamen bitmiştir.

Perde 5

1. Lorenzo ve Jessica yıldızlı bir gökyüzü altında birliktedirler. Portia ve Bossanio’nun gelecei haberini alırlar.
2. [Denouement] Portia ve Nerissa gelir. Daha sonra da Bassanio, Antonio ve Graziano gelir. Nerissa ve Portia Graziano ve Bassanio’dan onlara verdikleri yüzükleri isterler, ancak onlar da yüzükleri mahkemeye katılan avukatlara ücret olarak verdiklerini söylerler. Hayal kırıklığına uğramış gibi görünen iki kadın eşlerini kendilerini yüzükler o an kimde ise ona teslim edeceklerini söyleyerek tehdit eder.Antonio kadınların eşleri adına özür dileyince kadınlar da yüzükleri eşlerine verir. Graziano ve Bassanio yüzükleri farkeder. Kadınlar oyunlarına devam eder ve yüzükleri almak için o adamlarla uyuduklarını söyler. Ancak Portia oyuna devam edemez ve kendisinin Balthasar ve Nerissa’nın da zabıt kâtibi olduğunu itiraf eder. Erkekler rahatlar. Tam bu zamanda Antonio’nun gemilerinin kurtarıldığı haberi de gelir. Sonunda oyundaki tüm çatışma çözülmüş ve herkes mutludur.

Özet İÖLP 3. sınıf Syllabus & Matterial Pack 3 kitabındaki özetten tercüme edilmiştir, hatalar olabilir. Herşeyi tam olarak anlayabilmek için bahsedilen kitabın ve orijinal The Merchant of Venice kitabı da okunmalıdır.