Ubuntu dönen masaüstü küpünü etkinleştirme

____________________________________________________________________

Ağda dolaşırken karşınıza bir video çıktı. İçinde bilgisayarın masaüstüne benzer bir görüntü var. Ama o da ne, o ne afilli şey öyle, dönüyor yamuyor yamuluyor! Aman Allah’ım, nasıl etkileyici şey öyle. Ben de hemen kurmalıyım bilgisayarıma. Ama o da ne, Linux diyor. Linux ne? Araştırdım, buldum. İndirdim, kurdum. Çalıştırdım ve şikayetler başladı: “Anneee, bu küp dönmüyor.”, “Babaaa, bu pencere jöle gibi oynamıyor”… Amaan, zaten işe yarar bir şey olsa bedava olmazdı… Bedava şeye bile yalan reklam yapıp tanıtıyorlar. Yalancı bunlar. D format… Bir çok arkadaşımın kısa Linux macerası bu şekilde olmuştur. Çoğu Compiz kübünü görüp bana sormuştur ne bu Linux diye. İyi, biz de gaza getirip tanıtmışıktır Ubuntu falan, ama… Sistemi kurduklarında bol efektli arayüz çıkmıyor diye bir daha açmayanlar ya da silip atanlar çoğunluktadır. Bu arayüzün kısaca Ubuntu üzerinde nasıl etkinleştirileceğini yazayım dedim. Çünkü benim arkadaşlara verdiğim CD’ler Ubuntu genelde. 🙂 Diğerlerinden bedava gönderen olmadı. 😀

Anlatım oldukça basittir, atlanmış kısımlar olabilir. Canonical’ın gönderdiği Ubuntu 10.10 Maverick CD’sinden kurulum sonrası yapılanlardır. Farklı sürümlerde farklı bir şeyler de olabilir. 🙂

Dönen küp ve jöle pencereler vs. ilk Ubuntu kurulumunda etkinleştirilmezler. Çünkü her sistemin donanımsal özellikleri farklıdır ve ilk kurulumda bunu etkinleştirmeye kalkmak Ubuntu’nun kullanılabilir bir şekilde açılmasını engelleyebilir, etkileyebilir.

Ubuntu’da öncelikle bu gelişmiş görsel efektleri etkinleştirmek için Sistem > Tercihler > Görünüm > Görsel efektler yolundan gideriz. Ya da sistem İngilizce ise System > Preferenes > Appearance > Visual Effects yolundan.

Bundan sonra kullandığımız grafik kartının ya da işlemcisinin tarihi eser olmaması gerekli. Zaten Nvidia ya da ATI değilse sorun çokça çıkabilir. Burada üst üste üç efekt seçeneği vardır. İlkinde hiç bir efekt yoktur, ikincisinde bir miktar vardır ama çok da abartı değil. Son seçenekte de küpler vs. her şeyden olağanca bulunur. Bir kez üçüncü ekstra seçeneğini seçeriz. Sistem bunu uygulayıp uygulayamayacağını test eder.

Eğer Nvidia ekran kartınız varsa açık kaynak sürücüler pek performanslı olmadığı ve 3D desteklemediği için sistem sizi Nvidia sürücülerini yükleyip yüklemek istemediğinizi sorar. Burada yüklemeyi onaylamalı ve Nvidia sürücülerini yükletmelisiniz. Bundan sonra sistemi bir kez yeniden başlatın.

Tekrar yukarıdaki verdiğim yoldan gidip görsel efektlerde ekstra seçeneğini seçin ya da seçtiğinizden emin olun.

Şimdi de CompizConfig ayar yöneticisini sistemimize kurmalı. Bu 3D kübü etkinleştirip bazı ayarlarını kolayca yapmamızı sağlayacak bir bileşen. Bunun için Uygulamalar > Ubuntu yazılım merkezi ya da Applications > Ubuntu Software Center yolundan gidip paket yöneticimize girelim. Burada soldaki menüden en üstteki seçeneğe bir kez tıklayalım. Sonra da pencerenin diğer tarafındaki arama kutusuna Compiz yazalım. Bundan sonra aşağıda sistemde yüklü olan ve yükleyebileceğiniz paketler çıkacak. Yüklü olanlarda yeşil bir tik olacak.

Compiz uygulamasında yeşil onay tiki varsa bu kurulu demektir. Yoksa program adına çift tıklayarak açıp Install ya da Kur, Yükle vs. üst yandaki seçenekten kuracağız. Eğer program kurulu ise install ya da kur seçeneği olmaz, kaldır ya da remove seçeneği olur. Kuruluma başlamadan önce parolamız istenecek, bu Ubuntu’da sıkça karşılanılan bir şey, sistemi kurarken belirlediğimiz parolayı gireceğiz ve Doğrula ya da Authenticate butonuna tıklayıp devam edeceğiz. Kurulum başlayacak ve az önce kurma butonunun olduğu yerde bir dolan çubuk olacak. Çubuk dolunca kurulum bitmiş olacak ve yerine Remove ya da Kaldır butonu gelecek. Bunun da amacı, o modülü sistemden kaldırmak. Devamında Advanved Desktop Effects Settings uygulamasına tıklayıp bunu kuracağız. Kurulum bitince de Ubuntu yazılım merkezini kapatacağız.

Sistem > Tercihler > CompizConfig Ayar Yöneticisine gideceğiz. Burada birçok modülde bir çok ayar vardır ama detaylarına girmeyeceğim. Masaüstü sekmesinin altında Kübü döndür modülünü bulacak ve ona tik atacağız.

Birkaç bağımlılık soracak. Bunlarda kübü döndürme seçeniğimizde ısrar edecek ve istenen değişiklikleri yapacağız.

Devamında da Ctrl + Alt tuşlarına basıp faremizi oynattığımızda kübümüz dönüyor olacak.

Ayarları değiştirmek için yine bu CompizConfig ayar yöneticisini kullanacağız. Burada her modüle tıklayarak hangi fonksiyon ya da efekti hangi tuş bileşimiyle yapacağımızı, süreleri ve çeşitli şeyleri ayarlayabiliriz.

Performans grafik işlemcimize ve donanımımıza göre değişebilir. Nvidia kartlarda video oynatırken dahi masaüstü küpünü döndürebiliyorum. Ancak eski bilgisayarımda küp dönerken video yüzeyi kararıyor mesela. Bunun gibi farklılıklar olabiliyor sistemden sisteme.