Oraclı Sun’ı satın alıyor

____________________________________________________________________

Sun Microsystems uzun zamandır kendi geliÅŸtirdiÄŸi Java programlama dili ve platformu ve de sunucuları ile tanınan bir teknoloji firması. Dün FF’de gördüklerimden sonra da ÅŸirketlerin sitelerindeki haberlere bakıp gerçekten Oracle tarafından satın doÄŸruladım; 1, 2. Åžirketler satın alan bir ÅŸirket satılmıştı. 🙂

Sun zaten bir süredir işçi çıkarıyordu. Son birkaç yıl içinde binlerce işçi çıkarmıştı. Düşen cironun da sonu bu olacaktı tabi, başka bir şirkete satılacaktı.

Sun yaklaşık 2007’de Java ME platformuna masaüstü Java sürümünden tanınan Swing’i dahil ederek kullanan bir SavaJe OS adında Java temelli bir iÅŸletim sistemi geliÅŸtiren SavaJe ÅŸirketini satın almıştı. Bu iÅŸletim sistemine sahip ilk telefon Jasper S20 Sun’ın Java One konferansında tanıtılmıştı. Ancak piyasaya biraz geç ve kısıtlı sürülen bu telefonlar tutulmadı. Bu da Sun’ın bir iÅŸine yaramadı. Zaten SavaJe ÅŸirketi de satın alma döneminde batmak üzereydi. Sun muhtemelen SavaJe OS’nin ölmemesi ve teknolojisini kullanabilmesi için ÅŸirketi satın aldı. Åžu an da geliÅŸtirdiÄŸi JavaFX Mobile üzerinde bu teknolojiden faydalanıyor ancak henüz tam olarak buna sahip telefonlar piyasada yok pek.

Geçen yıl da Sun ünlü veri tabanı MySQL’i geliÅŸtiren ÅŸirketi satın aldı. En yaygın kullanılan veri tabanı sistemlerinden biri onun denetimi altına girdi. Ayrıca bu ona JavaDB’yi geliÅŸtirmek ve yaymak için olanaklar saÄŸlasa da bundan pek faydalanamamış anlaşılan. Oracle’ın esas satınalma nedenlerinden biri Sun’ın elindeki MySQL. Bunlar dışında daha önceden NetBeans vs. satın almaları var.

Sunucular Sun’ın esas iÅŸi olarak görülüyor. Åžirket kurulduÄŸundan beri “Network is the computer” yani “AÄŸ bilgisayardır.” felsefesini kullanıyor ve birçok forumdan okuduÄŸum kadarıyla sunucuları iyiymiÅŸ ama pek bilgim yok.

Bir de ünlü Java programlama dili ve Java platformu var. Platform bağımsız programlama dili, bir uygulama teoride hem Windows hem Linux hem de Mac iÅŸletim sistemlerinde çalışabiliyor. Bunun sloganı da “Write once, run everywhere” yani “Bir kez yaz heryerde çalıştır”. Burada da ÅŸirket kaymağı daha çoÄŸunlukla sunucular için olan sürümü Java EE’den yiyor. Masaüstü sürümü Java SE daha ziyade OpenOffice.org, NetBeans, Vuze ve LimeWire gibi çeÅŸitli programlarda kullanılıyor. Bunların dışında genel kullanıcı için çok önemi olduÄŸu söylenemez ama ÅŸirketler vs. uygulamalarını bu platformda yazdırmayı tercih edebiliyor. Bir de muhtemelen normal kullanıcıların en farkında olduÄŸu platform Java ME yani beÅŸ telefonları için Java sürümü var. Iphone dışında neredeyse her telefonda yüklü veya yüklenebilir. 🙂 ÇoÄŸu cep telefonunda da bundan baÅŸka programlama platformu olmadığı için ÅŸirketin burada ÅŸansı fazla. Bir de Ä°nternet gezgini içinde uygulamacıklar çalıştırabilmeyi saÄŸlayan Applet teknolojisi var ama ÅŸirket buradaki payı çoktan Flash ve JavaScript’e kaptırmış durumda hala applet kullanan Wikipedia dışında çok az site var. Aslında Oracle’ın da ilgilendiÄŸi bir diÄŸer kısım bence ÅŸirketin Java kısmı, zaten uzun yıllardır partnerler artık ÅŸirket onların oldu tam olur. Java içinde de kurumsal Java EE platformu.

Bir de ÅŸirketin “çökmeyen iÅŸletim sistemi” olarak ün yapmış Solaris iÅŸletim sistemi var, Linux gibi Unix üzerine geliÅŸtirilmiÅŸ kiÅŸisel bilgisayarlardan ziyade sunuculara yönelik bir iÅŸletim sistemi. Oracle bu kısım ile ne kadar ilgilenir bilmem uzun süredir Linux ile çalışıyor çünkü ancak iÅŸine yarar amaçlara kullanacağı kesin.

Åžirketin Java ile geliÅŸtirdiÄŸi bombalardan biri OpenOffice.org açık kaynak ofis paketi. Muhtmelen Oracle’ın sevdiÄŸi diÄŸer yazılım. MS Office’e iyi bir rakip olması ve yaygın kullanımı ile dikkat çekiyor.

Bir de NetBeans, JavaDB, GlassFish, SunStudio ve VirtualBox gibi yazılım ve teknolojileri var. Bunlar da Oracle’ın dikkatini çeken ÅŸeyler olsa da esas olarak yukarıdakiler temel ilgi alanı olmalı.

Bunlar ÅŸirketin güçleri idi ama artık pek yeterli deÄŸiller demek. Java zaten baÅŸtan beri sanal makine üzerinde çalıştığı için karşı çıkılan ve yavaÅŸ hantal bulunan bir projeydi. Uygulamanızın bellek kullanımı yüksek olsun istiyorsanız onu tercih etmeliydiniz. 🙂 En basit bir yazılım için bile oldukça fazla bellek kullanan bir sanal makine vardı. Yıllar geçti hızlandı hafifledi ama Dünya da durmadı. Yazılım geliÅŸtirici sayısı arttıkça ÅŸirketler uygulamalarını farklı platformlar için yazdırmaya baÅŸladı, böylece uygulamalar platform bağımlı olsa da performans olarak daha iyi durumda idiler. Bir de Java ilk Windows ve Linux için çıkarıldı, Mac bu uygulamayı iÅŸletim sistemine katabilmek için tonla lisans ödeyip yazılımı kendi geliÅŸtirmek zorundaydı bu da uyumsuzluklara ve Steve Jobs’un Sun’a nefretine sebep oluyordu. 🙂 Kurumsal alanda kullanımı ise zaten platform bağımsızlığı ile alakalı deÄŸil, Java EE platformunun olgunluÄŸu, gücü ve güvenilirliÄŸi ile ilgili. Burada durumu iyi ama Java düşmanları Facebook gibi çoÄŸu popüler sitenin Java EE ile hazırlanmadığına dikkat çekiyor.

Cep telefonlarında durumu iyi ama son çıkarılan MIDP profili 2.0’on üzerinden 5 yıl geçti ve üç yıldır 3.0 söylentileri söylenip duruyor, daha bir aktivite görülmedi. Bir de Steve Jobs Mac’e Java desteÄŸi saÄŸlamak için ödediÄŸi dolarların öcünü Iphone cihazına Java desteÄŸi eklemeyerek ve hatta sanal makine sistemini cihazlarında yasaklayarak aldı. Bir de “Java is a ball chain” diyerek bir tartışma baÅŸlattı ve Sun’ın kendi iÅŸine bakmasını tekrar sunucu üretmesini falan söyledi. Iphone’da Java desteÄŸi olmamasını da çoÄŸu kullananı sorun olarak görmedi, bu da Java ME’nin de öldüğüne iÅŸaretmiÅŸ. 🙂

Bir de Java’da platform bağımsızlığı özelliÄŸi de kuÅŸkulu artık, uzun zamandır ben kısaltması WORA olan Write Once Run Everywhere yerine “Write Once Don’t Run Again”, WODRA diyorum. Çünkü özellikle Java ME tamamen dağılmış bir platform. Her üretici kendine özgün birÅŸeyi koyup baÅŸka birÅŸeyi çıkarıyor. Sun bunu bazı telefonlara kendi Java ME yazılımı hazırlayarak düzeltmeye çalışsa da sorun hala ciddi, Cep Ingilizce uygulamam Symbian olmayan Nokia ve Samsung telefonlarda çalışmıyor hala, peki diÄŸerlerinde neden çalışıyor. 🙂 Masaüstünde de Mac ile aynı durum var, Java SE 1.6 sürümleri yayınlanmaya baÅŸlandığında bile Mac sürümü hala 1.5 ile uÄŸraşıyordu.

Java ile ilgili son hamle de JavaFX olayı. Bu geliÅŸmiÅŸ özelliklerle dolu kullanıcı taraflı bir JavaFX, JavaFX Script ve cep telefonları için JavaFX Mobile platformları demek. Ne iÅŸe yarar, daha güzel grafiklerle dolu daha kolay kullanımlı uygulamalar vs. Masaüstü sürümü yayınlandı ve bazı test uygulamaları var. Bu tür uygulamalar da eski Java gibi uzun sürede yükleniyor vs. daha ilk denemelerde sinir oldum. 🙂 JavaFX Script de JavaFX’e dahil yeni bir kod türü. JavaFX Mobile SavaJe platformu kullanılarak geliÅŸtirilen yeni Java platformu ve cep telefonları için yeni Java olarak düşünülüyor. İçine Swing ve JavaFX Script de dahil. Åžirket belki MIDP 3.0 yerine bunu geliÅŸtirip yayınlayabilir.

Bir de ÅŸirketin Java’yı yaygınlaÅŸtırmak için vs. geliÅŸtirdiÄŸi beta durumundan çıkamamış bir sürü de projesi var. Mesela en çok söz edilenlerden biri Looking Glass projesi (LG3D), tamamen üç boyutlu ilk masaüstü ortamı. Tanıtıldığı dönemde biliÅŸim basınında yazılanları hatırlıyorum da yeni Linux dağıtımlarında standart olması falan bekleniyordu. 🙂 Ama aradan geçen yıllara raÄŸmen öyle birÅŸey henüz olmadı ve proje için yaklaşık iki yıldır da yeni bir yapı yayınlanmadı! Yani iÅŸi bitik bir proje olarak görülmesi normal. Daha bunun gibi projeleri var. Aslında Java da geniÅŸ kesimde masaüstünde yeterince kullanılmayan bir yazılım olduÄŸundan bu kategoride görülüyor.

Oracle da 1977’den beri var olan özellikle veri tabanı sistemleri konusunda uzman kurumsal alana yönelik ürünler üreten bir ÅŸirket. Oracle fikrimce Sun’ı temel olarak MySQL, Java EE ve OpenOffice.org için satın aldı, esas pasta onların. Bu alanlarda yoÄŸunlaÅŸacaktır ama Java ME gibi diÄŸer alanları da bırakmayacaktır. Hatta mali gücüne güvenerek yarım kalmış projeleri de devam ettirebilir, bu da iyi olur. Uzun süredir cep telefonları için bir Java yeniliÄŸi yapılmamıştı mesela, MIDP 3.0 ya da JavaFX Mobile çıkarabilirler artık. Kendilerinden isteÄŸim, Canvas üzerine temel UI elemanları koyulabilsin, büyük kolaylık olur. 🙂

Ä°lginç bazı yorumlar ise Sun Solaris’in de sahibi olduÄŸundan en azından Microsoft gibi bir ÅŸirkete satılmadığı. 🙂 Aslında öyle olsa merak ediyorum, Microsoft Windows’a çökmeyen iÅŸletim sistemi ünvanı kazandırabilirmiydi, yoksa Solaris’i de mi batırırdı, bence ikincisi. 🙂
Konuyla ilgili: Melih Bayram Dede.