Lisans ücretsiz video ve MPEG Option-1

____________________________________________________________________

Ağ’da dolaşırken pek çok video içeriğe rastlarız. Bunlar genellikle bizim için ücretsiz içeriklerdir, kotamızdan götürdükleri bolca bolca megabaytlar ve ulaşmak, indirmek için izin gerektirenler veya içeriği için ücretlendirilenler dışında bunların video biçimi için lisans ücreti vs. bir ücret ödemeyiz. Ancak bu içerikleri bize sunan Youtube, Vimeo, Dailymotion gibi video servisleri bu videolar için ücret ödemek zorunda. Ücret videoların sıkıştırılmasında kullanılan biçimi, teknolojilerini ve standartlarını lisanslayan kuruluşlara ödeniyor. Bu şekilde bu kuruluşlar video biçimini geliştiren ve kodlarını ya da standartlarını patentleyen programcıların kodlarını ve emeklerini güvenceye almış oluyor. Videoların çoğunda da H.264 kodeği kullanılıyor ve bunu da MPEG-LA lisans altında tutuyor. Bahsettiğimiz video servisleri bu şirkete para ödüyor.

Ağ ise ortaya çıkıp günümüze gelene kadar genel gelişimi çoğunlukla ücretsiz teknolojiler üzerinde oldu. Site geliştiriciler yazdıkları her HTML kodu için birilerine para ödeseler, bu Ağ veya Internet kavramı bugünkü halinden çok uzakta olabilirdi. Her CSS kodu için lisans ödeyecek olunsa şu an neredeyse tüm siteler 1992 yılında yapılmış eski sitelere benzer, hatta onlar kadar kullanışlı veya güzel olmayabilirdi belki. Bundan dolayı Ağ’da dolaşan videoların da ücretsiz olması gerekmiyor ama en azından bir tane ücretsiz kullanılabilecek video biçimi olmalı ki ücretli kullanamayacak ya da kullanmak istemeyenler için böyle bir alternatif olsun. MPEG-LA H.264’ü 2015’e kadar ücretsiz yapmıştı ama bu biçimin yaygınlaşması için bir hamleydi ki lisans ücretsiz video biçimine olan ihtiyacı ortadan kaldırmıyor.

Ücretsiz ve açık kaynak video biçimleri olarak ilk Theora çıkmıştı ortaya. Xiph.org Foundation‘ın bu kodeğini video paylaşım sitenizde kullanabilmek için kimseye lisans ücreti ödemeniz gerekmiyor. Aynı şekilde açık kaynak ve ücretsiz, lisans ücretsiz Vorbis ses biçimi ile OGG konteynerinde bir alternatifti lisans ücretsiz video için. Ancak kalitesiyle ilgili eleştirilmişti hep. Tabi MPEG-LA onu da sevmiyor ve onun da çeşitli patent sahiplerinin kodlarını barındırdığını iddia ediyor.

Google On2 Technologies şirketini satın almış ve geliştirdiği VP serisi kodeklerden VP8’i açık kaynak ve lisans ücretsiz video biçimi olarak dağıtacağını söylemiş, arkasına da Opera, Mozilla gibi Ağ gezgini üreticilerini de almıştı. Kodek Theora’ya göre daha başarılı sayılıyordu ve Vorbis ses biçimiyle WebM konteynerinde dağıtılabilirdi. Bu şekilde H.264 biçimine gerek kalmayacak ve MPEG-LA’e lisans ücreti ödenmeyecekti. Ancak MPEG-LA VP8 kodeğinde kullanılan sıkıştırma teknolojilerinde, yöntemlerinde ve bunları elde etmede kullanılan kodlarda önceden patent altına alınmış öğelerin bulunduğunu düşünüyor ve kodeğe karşı bir savaş açmaya çalışıyor.

MPEG (Moving Pictures Experts Group) de konunun öneminin farkına varmış ki onun dabir lisans ücretsiz Option-1 kodek çalışması var. Evet MPEG de lisans ücretsiz bir video kodeği geliştirme amacında ve bunun için de Mart ayında ilgili şirketlerden teklifleri bekleyip ona göre bir plan yapacak.

Video sıkıştırma teknolojileri ve standartları performansları farklı da olsa 20 yıldan fazla bir süredir var. 20 yıldan uzun süre önce patentlenmiş teknolojiler de artık patentsiz sayılıyor ve özgürleşiyor. Bu şekilde de MPEG’in elinde geniş bir patent süresi dolmuş video standardı bulunduğu düşünülüyor. Bu standartların kullanımı ile MPEG yeni bir lisans ücretsiz video kodeği geliştirip dağıtabilir.

MPEG ücretsiz olacak kodeğin sıkıştırma veya kod miktarı gibi konularda ücretliler kadar başarılı olmayabilir tabi. Çağrısında da lisans ücretsiz video biçiminde görüntü kalitesi, sıkıştırma performansı, kod miktarı gibi değerlerden önemli olanları konusunda yorum yapmalarını istiyor.